ÇAYKUR'dan Kuru Çaya Sınırlı Zam

Geçtiğimiz yıl kilogram başına 17 TL olan yaş çay taban alım fiyatı, 2 TL destekleme bedeliyle birlikte 19 TL'ye ulaşmıştı. Ne var ki, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2025 yılında yaş çay destekleme bedelini kaldırmasıyla birlikte, yaş çay taban fiyatı kilogram başına 25,44 TL olarak belirlendi. Bu durum, yaş çayın ana maliyetinde tam %49,64'lük rekor bir artışa neden oldu.

Yaş çay maliyetindeki bu devasa yükselişe rağmen, ÇAYKUR bugüne kadar kuru çaya zam yapmaktan kaçınmıştı. Bu durum, özel sektörü de benzer bir tutum sergilemeye itti ve piyasadaki denge bozuldu. Özel sektör firmaları, kampanya başında ÇAYKUR fiyatının bile üzerine çıkarak yaş çay alımı yaparken, ilerleyen günlerde fiyatları 20 TL'ye kadar düşürerek ortalama alım bedelini 23 TL civarına çekti. Bu tutum, üreticilerin düşük fiyatlarla yaş çay satmasına yol açtı.

Beklentilerin Altında Kalan Zam

Çay sektörünün rahatlaması ve üreticilerin özel sektörün fiyat politikası altında ezilmemesi için gözler yapılacak kuru çay zammına çevrilmişti. Yaş çaydaki maliyet artışı göz önüne alındığında, %49,64'lük bir zam beklentisi varken, yarın yapılacak zammın yalnızca %15 olması hayal kırıklığı yarattı.

Bu oran, ne ÇAYKUR'un artan maliyetlerini karşılayabilecek ne de özel sektörün düşük fiyatla çay alımlarının önüne geçebilecek düzeyde. Aksine, üreticilerin daha da düşük fiyatlarla yaş çay satmasına zemin hazırlayacak bir tablo çiziyor. Çay üreticilerinin özel sektör tarafından yaşadığı mağduriyeti önleyecek kapsamlı bir Çay Kanunu'nun çıkarılamaması bir yana, bu mağduriyeti bir nebze azaltacak olan kuru çay zammının en azından %49,64'e tamamlanması büyük önem taşıyor.