Hasan Karal: "Kırmızı Et Krizi Derinleşiyor, Fiyatlar Dünya Ortalamasının Üç Katı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren Karal, et fiyatlarının son beş yılda yüzde 1235 oranında arttığını ve bu durumun hem üretici hem de tüketici açısından ciddi sonuçlar doğurduğunu belirtti.

5 Yılda Et Fiyatları Rekor Seviyeye Ulaştı

Hasan Karal, Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği’nin verilerine atıfta bulunarak, dana karkas etin kilogram fiyatının 2020 yılında 32,35 TL iken 2025 itibarıyla 432 TL’ye yükseldiğini ifade etti. TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre kırmızı et üretiminin geçen yıla göre yüzde 11,7 oranında azaldığını ve bu düşüşün son beş yılın en sert üretim kaybı olduğunu vurgulayan Karal, bu durumun yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde endişeleri artırdığını söyledi.

Türkiye, Avrupa’da Et Tüketiminde Son Sıralarda

Karal, Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine dayanarak Türkiye’de nüfusun yüzde 39,1’inin iki günde bir et, tavuk veya balık içeren bir öğün tüketemediğine dikkat çekti. Bu derin eşitsizliğin halk sağlığı üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler yarattığını belirten Karal, Türkiye’nin et tüketimi oranıyla Avrupa ülkeleri arasında son sıralarda yer aldığını ve kırmızı etin en pahalıya satıldığı ülkelerden biri olduğunu dile getirdi.

Bakan Yumaklı’ya 7 Soru

Hasan Karal, Bakan Yumaklı’ya yönelttiği soru önergesinde şu sorulara yanıt aradı:

1. Son beş yılda kırmızı et fiyatlarında yaşanan artışın temel nedenleri nelerdir? Bakanlığınız bu artışların denetlenebilirliğini sağlamak adına hangi adımları atmıştır?

2. Türkiye’de kırmızı et fiyatlarının dünya ortalamasının yaklaşık üç katına ulaşmasının sebepleri nedir? Üretim maliyetlerinin bu artışa katkısı ne ölçüdedir?

3. Bakanlığınızın, halkın hayvansal protein ihtiyacını karşılayabilecek, uzun vadeli, sürdürülebilir ve yerli üretime dayalı bir kırmızı et politikası bulunmakta mıdır?

4. TÜİK veya Bakanlığınız bünyesinde kırmızı et tüketiminin düşüş gösterdiğine dair bir araştırma yapılmış mıdır? Varsa sonuçları nelerdir?

5. Et ve Süt Kurumu’nun son beş yıldaki piyasa müdahale alımları ve satışları ne kadardır? Bu müdahaleler fiyatları dengelemek için yeterli olmuş mudur?

6. İthalat yoluyla kırmızı et fiyatlarının dengelenmesi kapsamında son beş yılda canlı hayvan ve kırmızı et ithalatına ne kadar kamu kaynağı ayrılmıştır?

7. Dar gelirli vatandaşlara yönelik kırmızı et erişimini kolaylaştırmak için herhangi bir sosyal destek programı planlanmakta mıdır?”

Halk Sağlığı ve Gıda Güvenliği Tehdit Altında

Karal, kırmızı et krizinin yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda halk sağlığı ve toplumun dengeli beslenme hakkı açısından da ciddi sonuçlar doğurduğunu belirtti. Üretim maliyetlerinin artışı ve piyasa dengesizliğinin çözümü için uzun vadeli politikaların gerekliliğine vurgu yaptı.