Karal: Türkiye’de çay için artık tehlike çanları çalmaktadır

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, Doğu Karadeniz’de çay üretiminin alarm verdiğini belirterek, “Türkiye’de çay için artık tehlike çanları çalmaktadır. Doğu Karadeniz’deki çay bahçelerinin, Gürcistan’daki çay bahçeleriyle aynı kaderi paylaşmasına, yani terk edilmiş ve sahipsiz çaylıklara dönüşmesine izin veremeyiz.” dedi.

DEVA Partili Hasan Karal, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen 2026 Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi görüşmelerinde Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi üzerine Yeni Yol Grubu adına söz aldı. Karal, Karadeniz’in eşsiz ve dik yamaçlarında alın teriyle var olmaya çalışan, Türkiye’nin çay üretiminin yaklaşık yüzde 85’ini karşılayan Rize başta olmak üzere Artvin, Trabzon ve Giresun’daki çay üreticilerinin mevcut durumuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

“Türkiye ilk beş ülke arasında ama üretici zor durumda”

Türkiye’nin dünya yaş çay üretiminde ilk beş ülke arasında yer aldığını hatırlatan Karal, yıllık yaş çay rekoltesinin ortalama 1 milyon 400 bin ton civarında olduğunu ve bu üretimin yaklaşık 1 milyon insanın geçimini doğrudan ilgilendirdiğini söyledi.

“Çay, bölge insanı için angaryaya dönüşmeye başladı”

Ancak sahadaki tabloya bakıldığında, bu güçlü üretim kapasitesinin üretici refahına dönüşmediğini belirten Milletvekili Karal, çayın Doğu Karadeniz Bölgesi için bir tarım ürünü olmanın ötesinde, neredeyse tek geçim kaynağı olduğunu vurgulayarak, “İçim sızlayarak ifade ediyorum ki; çay üretimi, bölge insanı için yavaş yavaş bir geçim aracı olmaktan çıkıp ağır bir angaryaya dönüşmeye başlamıştır. Eskiden doğrudan bir ekmek teknesi olarak görülen çay bahçelerine bugün, köyden kente ve büyükşehirlere göçün de etkisiyle ‘bir an önce toplayıp bitireyim’ anlayışıyla bakılmaktadır. Bu yaklaşım, kaçınılmaz olarak çayda kaliteyi düşürmekte ve Türk çayının dünya pazarlarında markalaşmasının önünde ciddi bir engel oluşturmaktadır.” diye konuştu.

“Verilen sözler koskoca bir fiyaskoya dönüştü”

Milletvekili Karal, Çay tarımındaki belirsizliklerin giderilmesi ve üreticilerin bin bir emekle ortaya koyduğu ürünün heba olmaması için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uzun süredir teknik ve idari çalışmalar yürütüldüğünün bilindiğini ifade etti. Bugüne kadar birçok Tarım Bakanı’nın bölgeye gelerek çeşitli sözler verdiğini aktaran Karal, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bugüne kadar birçok Tarım Bakanı bölgeye gelmiş ve çeşitli sözler vermiş olmalarına rağmen; üzülerek ifade etmek gerekir ki bu çalışmalar somut ve kalıcı bir sonuca ulaştırılamamıştır. Gelinen noktada, tüm bu süreçler insanımızı yıllarca oyalamaktan öteye geçememiş ve koskoca bir fiyaskoya dönüşmüştür.”